Vo dä olte Seebner cha me no d Gschicht vom Wältschhans gköre, wo si vo ihrer Vorfahre vernoo hei.
Ganz zerscht isch der Seebner See s Johr derduur meischdens ä wüeschde Sumpf gsii. Das het em Dorf vill Veehsüche und au Chrankede brocht. Do het äntleg d Regierig ygseh, ass me die Glungge set lo usslauffe. Unger der Oberleitig vomene Konrad Strub abem Hauestei het me ne zweuhundert Meter lange Dunnel dur das Ärdsturzmaterial gmacht.
Im Herbscht 1588 isch der Seeaplauf bis ans letschte gföhrlige Stück fertig gsii, aber dört het niemer draa welle. Do het der Landvogt uff Dorneck derfür zwee Schällewärcher dingt. Dene Freiwillige het er versproche, wenn sii die letschde Streich deeche mache und mit em Läbe dervoo cheeme, chönnte sid der Räschde vo ihrer Stroof vergässe.
Die zwee Ströfling sy choo und hei s Ändi vom Dunnel dureglochet. Doo derby isch der einti ums Läbe choo. Si Lych heig me nie gfunge, aber no lang nochhär heig me nen zum Dunnel uss gköhre um Hilf rüeffe.
Der Anger hät gärn welle z Seebe blybe, und das het em der Landvogt au bewilliget. Er het dämm wältsche Hans d Uffgoob gee, der Räche vorem Dunnel sufer z holte. S Gras und s Gstrüpp, wo der Aplauff hätte chönne verstopfe, het er flissig müesse äwägg ruume. Als Lohn het er ä Riemli Allmetlang, wo der Gmein Seebe gkört het, dörfe nutze und sogar äs Hüüsli druff stelle.
Bi der Seebner aber isch wäge dämm Bscheid Füür im Dach obe gsii. Si hei dä Schällewärcher gmiide und verlangt, er mües furt, öp er s Lang unsicher mach. Dä Strytt isch bis vor d Regierig z Soledurn choo. Die gnädige Heere hei entschiide, d Seebner sige no so froh gsii ass ne der Wältschhans d Cheschdene zum Füür uss gholt heig. Und überhaubt, versproche syg versproche und das wärd au ygholte. Solang ass es im Wältschhans z Seebe nit verleidet syg, chönn er dört blybe und dermit baschda.
Notisnoo hei au d Seebner mit dämm Wältsche ganz ordelig der Rank gfunge. Er het sis Chüehli bsorget, der Räche butzt und im Gärtli sis Gmües zoge. In de stränge Summermönet und im Winter bim Ryswälle mache isch er dä Buure ne willkommene Chummerzhilf gsii. Do het niemer me öbbis geg ne ghaa, s Kunträri isch der Fall gsii, me het dää aamächelig Gkärli mit sim Chuderwältsch lieb überchoo.
Hütte no seit me dämm Mätteli bim Dunnel unge „ufem Wältschhans“, was sech dä „Jean“ oder Hans sicher nie hät lo dreume.
Erzählt von Mina Müller-Schneider Seewen/Seline Wiggli-Wyss Seewen
Notiert und veröffentlicht von Elisabeth Pfluger